ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ: ਵਾਸਤੂਸ਼ਾਸਤਰ ਪਲਾਟ ਅਤੇ ਇਮਾਰਤ ਦੇ ਆਕਾਰ, ਉਚਾਈ ਅਤੇ ਢਲਾਣ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਸਾਡੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਮਹੱਤਤਾ ਦਾ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਮਾਰਤ ਉਸਾਰੀ ਲਈ ਅਸ਼ਲੀਲ ਆਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਨਿੰਦਣਯੋਗ ਅਤੇ ਵਰਜਿਤ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਅਤੇ ਲੇਖਕ ਡਾ: ਭੁਪਿੰਦਰ ਵਾਸਤੂਸ਼ਾਸਤਰੀ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਘਰ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਰਹਿ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਜੇਕਰ ਵਾਸਤੂ ਦੇ ਆਮ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਸ਼ਾਹੀ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰੇਗਾ। 
ਇਹਨਾਂ ਆਮ ਨਿਯਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪਹਿਲਾ ਨਿਯਮ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇਮਾਰਤ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਆਇਤਾਕਾਰ ਜਾਂ ਗੋਲ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਅਤਿਅੰਤ ਸ਼ੁੱਭਤਾ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਕ ਆਇਤਾਕਾਰ ਪਲਾਟ ਵਿਚ ਵੀ ਜੇਕਰ ਇਮਾਰਤ ਚੌੜੀ ਅਤੇ ਇਕਾਈ ਵਾਸਤੂ ਅਨੁਸਾਰ ਬਣਾਈ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਇਮਾਰਤ ਕਿਸੇ ਮਹਿਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਉੱਥੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਬੇਅੰਤ ਧਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਫਲਤਾ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਚੌੜੀ ਇਮਾਰਤ ਵਪਾਰਕ ਹੈ ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦੇ ਆਗਮਨ ਦੀਆਂ ਬੇਅੰਤ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਹਨ। ਵਧੇਰੇ ਚੌੜਾਈ ਅਤੇ ਘੱਟ ਲੰਬਾਈ ਵਾਲੀ ਇਮਾਰਤ ਨੂੰ ਸਮਤਲ ਇਮਾਰਤ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
 ਜੇਕਰ ਲੰਬਾਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਚੌੜਾਈ ਘੱਟ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਮਾਰਤ ਨੂੰ ਅਸਮਾਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਇਮਾਰਤ ਦੇ ਕੁਝ ਕਮਰੇ ਫਲੈਟ ਹਨ ਅਤੇ ਕੁਝ ਅਸਮਤਲ ਹਨ, ਤਾਂ ਅਸਮਤਲ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਵਿਅਕਤੀ ਅਸਫਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਫਲੈਟ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਵਿਅਕਤੀ ਸਫਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਫਲੈਟ ਅਤੇ ਸਮਤਲ ਦੇ ਵਾਸਤੂ ਸਿਧਾਂਤ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਫਲ ਵਪਾਰੀ ਬਣ ਕੇ ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਰਾਜ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਦਾ ਸਬੂਤ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਵਾਈਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਤੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਸਮਤਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉਚਾਈ ਅਤੇ ਢਲਾਣ ਵੱਲ ਵੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
 ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਵਾਸਤੂ ਦੇ ਮੂਲ ਨਿਯਮ, ਫਲੈਟ, ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਰਾਜ ਦੇ ਮਹਿਲ ਵ੍ਹਾਈਟ ਹਾਊਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਹੈ. ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਇਮਾਰਤ  ਅਸਮਤਲ ਹੈ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਜਾਂ ਚੰਦਰਮਾ ਨੂੰ ਵੀ ਵਿੰਨ੍ਹਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਇਮਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਅਸਫਲਤਾ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਸ਼ਕਲ ਤਿਕੋਣੀ, ਪੰਤਭੁਜ, ਛੇਭੁਜ ਜਾਂ ਅਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ ਜਾਂ ਕੋਈ ਕੋਣ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਾਂ ਘਟ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਫੈਲੇ ਹੋਏ ਢਿੱਡ ਅਤੇ ਵਧੀਆਂ ਬਾਹਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਵੀ ਅਸ਼ੁਭ ਨਤੀਜੇ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਵਾਸਤੂ ਵਿੱਚ, ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਸ਼ੁਭ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਕੋਨੇ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਆਕਾਰ ਵਿਚ ਕੱਟਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਘਰ ਦੇ ਮਾਲਕ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਪੈਸੇ, ਪੜ੍ਹਾਈ, ਬੱਚੇ, ਬੀਮਾਰੀ ਆਦਿ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।