ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 9 ਜੂਨ-ਹਰਿਆਣਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਪੌਧਾ ਲਗਾਉਣ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਉਣ ਅਤੇ ਮਜਬੂਤ ਜਨਤੱਕ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਨਾਲ ਵਾਤਾਵਰਣ ਸਥਿਰਤਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਮਕਸਦ ਨਾਲ ਇੱਕ ਪੇੜ ਮਾਂ ਦੇ ਨਾਮ 2.0 ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਹਿਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਮੁੱਖ ਸਕੱਤਰ ਸ੍ਰੀ ਅਨੁਰਾਗ ਰਸਤੋਗੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਅੱਜ ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਕਾਰਜ ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਇਸ ਮੁਹਿੰਮ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕੌਮੀ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਤਾਲਮੇਲ ਯਕੀਨੀ ਕਰਨ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਬਣਾਈ ਗਈ।
ਮੀਟਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਮੁੱਖ ਸਕੱਤਰ ਸ੍ਰੀ ਅਨੁਰਾਗ ਰਸਤੋਗੀ ਨੇ ਜੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇੱਕ ਪੇੜ ਮਾਂ ਦੇ ਨਾਮ 2.0 ਨੂੰ ਸੰਪੂਰਨ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਸੰਪੂਰਨ ਸਮਾਜ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਨਾਲ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਅਭਿਆਨ ਨੂੰ ਮਨਰੇਗਾ, ਜਨ ਸ਼ਕਤੀ ਅਭਿਆਨ, ਸਫ਼ਾਈ ਭਾਰਤ ਮਿਸ਼ਨ, ਸਮਾਰਟ ਸਿਟੀ ਮਿਸ਼ਨ ਅਤੇ ਕੌਮੀ ਹਰਿਤ ਰਾਜਮਾਰਗ ਮਿਸ਼ਨ ਜਿਹੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕੌਮੀ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਨਾਲ ਹੀ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਓ ਅਤੇ ਪਹੁੰਚ ਵੀ ਵਧੇਗੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਲਗਾਏ ਗਏ ਪੌਧਿਆਂ ਦੀ ਗਹਿਨ ਸਮੀਖਿਆ ਕਰਨ ਦੀ ਜਰੂਰਤ ਦੱਸੀ ਤਾਂ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਲਗਾਤਾਰ ਰੱਖ ਰਖਾਓ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਯਕੀਨੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਰਿਪੋਰਟ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਦੇ ਵੀ ਨਿਰਦੇਸ਼  ਦਿੱਤੇ।
ਸਾਲ 2025-26 ਦੌਰਾਨ ਚਲਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਇਸ ਅਭਿਆਨ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਪੈਮਾਨੇ 'ਤੇ ਪੌਧੇ ਲਗਾਉਣ ਵਾਲੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ 'ਤੇ ਜੋਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਸਕੂਲ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਤਹਿਤ ਇਕੋ ਕਲਬ ਫ਼ਾਰ ਮਿਸ਼ਨਲਾਇਫ਼ ਰਾਹੀਂ ਸਕੂਲ ਅਧਾਰਿਤ ਪਹਿਲਾਂ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਮੁੱਖ ਸਕੱਤਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਅਭਿਆਨ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੌਜੁਆਨਾਂ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਘੱਟ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੀ ਜਿੰਮੇਦਾਰੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਨਾਲ ਦੂਰਗਾਮੀ ਸਮਾਜਿਕ ਲਾਭ ਹੋਣਗੇ।
ਸਕੂਲਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਭਾਈਚਾਰਾ ਸੰਗਠਨਾਂ ਅਤੇ ਵਲੰਟੀਅਰਾਂ ਨਾਲ, ਵਨ, ਸ਼ਹਿਰੀ ਸਥਾਨਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ, ਬਾਗਵਾਨੀ, ਲੋਕ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਸ਼ਹਿਰੀ ਵਿਕਾਸ ਅਥਾਰਿਟੀ ਇਸ ਪੌਧੇ ਲਗਾਉਣ ਅਭਿਆਨ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਗੇ। ਇਹ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਜਲ ਸ਼ਕਤੀ ਅਭਿਆਨ ਤਹਿਤ ਇਸ ਸਾਲ ਦੇ ਕੈਚ ਦ ਰੇਨ 2025 ਥੀਮ ਅਨੁਸਾਰ ਨਦੀ ਕਿਨਾਰਿਆਂ, ਨਹਿਰਾਂ ਦੀ ਪਟਰੀਆਂ, ਅਮ੍ਰਿਤ ਸਰੋਵਰਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜਲ ਸਰੋਤਾਂ ਦੇ ਕਿਨਾਰਿਆਂ 'ਤੇ ਚਲਾਈ ਜਾਣਗੀਆਂ।
ਮੁੱਖ ਸਕੱਤਰ ਸ੍ਰੀ ਰਸਤੋਗੀ ਨੇ ਸਾਰੇ ਡਿਪਟੀ ਕਮੀਸ਼ਨਰਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਕਿ ਅਭਿਆਨ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਜਮੀਨੀ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪੌਧੇ ਲਗਾਉਣ ਵਾਲੀ ਕਮੇਟਿਆਂ ਬਣਾਈ ਜਾਣ। ਇਹ ਕਮੇਟਿਆਂ ਪੌਧੇ ਲਗਾਉਣ ਵਾਲੇ ਸਥਾਨਾਂ ਦੀ ਪਹਿਚਾਨ ਕਰਨ, ਭੂਮੀ ਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ ਦਾ ਆਕਲਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪੌਧਿਆਂ ਦੀ ਮੰਗ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਲਾਗੂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਅੰਤਿਮ ਰੂਪ ਦੇਣਗਿਆਂ। ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਹਰੇਕ ਵਿਭਾਗ ਨੂੰ ਪੌਧੇ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਉਪਲਬਧ ਭੂਮੀ 'ਤੇ ਡੇਟਾ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪੌਧ ਜਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਨਰਸਰਿਆਂ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ।
ਵਨ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਦੇ ਪੌਧਾ ਲਗਾਉਣ ਅਭਿਆਨ ਲਈ 22 ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦੀ 200 ਸਰਕਾਰੀ ਨਰਸਰਿਆਂ ਵਿੱਚ 1.81 ਕਰੋੜ ਪੌਧੇ ਉਪਲਬਧ ਹਨ। ਇਸ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਲਈ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦਿਵਸ 2025 'ਤੇ ਵਨ ਨਰਸਰਿਆਂ 'ਤੇ ਕਿਤਾਬ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਨਰਸਰਿਆਂ ਅਤੇ ਉਪਲਬਧ ਸਟਾਕ ਦਾ ਬਿਯੌਰਾ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਵੇਬਸਾਇਟ haryanaforest.gov.in 'ਤੇ ਵੀ ਉਪਲਬਧ ਹੈ।
ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਪੌਧੇ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੀ ਰੀਅਲ ਟਾਇਮ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਲਈ ਅਥਾਰਿਟੀ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਸਕੂਲਾਂ ਵੱਲੋਂ  ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪੌਧੇ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਡੇਟਾ ਇਕੋ ਕਲਬ ਫ਼ਾਰ ਮਿਸ਼ਨਲਾਇਫ਼ ਪੋਰਟਲ 'ਤੇ ਇੱਕ ਮਾਇਕ੍ਰੋਸਾਇਟ ਰਾਹੀਂ ਕੈਪਚਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਵਨ ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵਿਭਾਗਾਂ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹੋਰ ਸਾਰੇ ਪੌਧਾਰੋਪਣ ਮੇਰੀਲਾਇਫ਼ ਪੋਰਟਲ https;//merilife.nic.in 'ਤੇ ਅਪਲੋਡ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ।
ਮੁੱਖ ਸਕੱਤਰ ਨੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਣ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪੇੜ ਮਾਂ ਦੇ ਨਾਮ 2.0 ਤਹਿਤ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਅਭਿਆਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦੇ ਵੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਕੂਲ, ਕਾਲੇਜ ਅਤੇ ਯੂਨਿਵਰਸਿਟੀ ਕੈਂਪਸ ਅੰਦਰ ਅਤੇ ਨੇੜੇ ਤੇੜੇ ਪੌਧੇ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਥਾਨਕ ਹਰੇ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਨਾਲ ਮਾਲਕੀ ਅਤੇ ਮਾਣ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਵਧੇਵੀ।
ਵਾਤਾਵਰਣ, ਵਨ ਅਤੇ ਵਨਜੀਵ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਵਧੀਕ ਮੁੱਖ ਸਕੱਤਰ ਸ੍ਰੀ ਆਨੰਦ ਮੋਹਨ ਸ਼ਰਣ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਸੂਬੇ ਵਿੱਓ 1.87 ਕਰੋੜ ਪੌਧੇ ਲਗਾਏ ਗਏ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 52.21 ਲੱਖ ਪੌਧੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ 134.44 ਲੱਖ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਏ ਗਏ। ਇਸ ਅਭਿਆਨ ਵਿੱਚ 51 ਸਰਕਾਰੀ ਵਿਭਾਗਾਂ ਅਤੇ ਲੱਖਾਂ ਨਾਗਰੀਕਾਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ।