ਸਾਂਝਾ ਚੁੱਲ੍ਹਾ, ਇੱਕ ਸਦੀਆਂ ਪੁਰਾਣੀ ਪਰੰਪਰਾ ਹੈ ਜੋ ਭਾਰਤੀ ਉਪ ਮਹਾਂਦੀਪ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਉਪਜੀ ਹੈ। ਇਹ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਤਾਣੇ-ਬਾਣੇ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਸਾਂਝਾ ਚੁੱਲ੍ਹਾ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਇੱਕ ਸਾਂਝੀ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣ ਵਾਲੀ ਜਗ੍ਹਾ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮਦਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਲੋਕ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਔਰਤਾਂ, ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਲੋਕ ਇਕੱਠੇ ਭੋਜਨ ਪਕਾਉਣ ਅਤੇ ਦੁੱਖ-ਸੁਖ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਸਾਂਝ ਚੁੱਲ੍ਹਾ ਪੇਂਡੂ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਦਰਪੇਸ਼ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦੇ ਵਿਹਾਰਕ ਹੱਲ ਵਜੋਂ ਉੱਭਰਿਆ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ, ਹਰੇਕ ਪਰਿਵਾਰ ਕੋਲ ਆਪਣਾ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣ ਵਾਲਾ ਚੁੱਲ੍ਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸਾਂਝੇ ਚੁੱਲ੍ਹੇ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਦੇ ਇੱਕ ਸਾਧਨ ਵਜੋਂ ਵਿਕਸਤ ਹੋਇਆ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਘਾਟ ਦੇ ਸਮੇਂ ਜਾਂ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਔਰਤਾਂ ਇੱਕ ਕੇਂਦਰੀ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ, ਅਕਸਰ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਵਿਹੜੇ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਸਮੂਹਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭੋਜਨ ਤਿਆਰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਮੱਗਰੀਆਂ, ਸਗੋਂ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਸਮਾਂ, ਅਨੁਭਵ ਅਤੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਵੀ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਸਾਂਝੇ ਚੁੱਲ੍ਹੇ ਨੇ ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਵਿੱਚ ਏਕਤਾ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਇਸ ਨੇ ਸਮਾਜਿਕ ਤੇ ਆਪਸੀ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਨੂੰ ਪਰਿਪੱਕ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ, ਜਿੱਥੇ ਔਰਤਾਂ ਗਿਆਨ, ਹੁਨਰ ਅਤੇ ਰਵਾਇਤੀ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣ ਦੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦਾ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਖੇਤਰ ਦੀ ਰਸੋਈ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸਾਂਝ ਚੁੱਲ੍ਹਾ 'ਤੇ ਇਕੱਠੇ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣ ਦੇ ਅਭਿਆਸ ਨੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿਚ ਸਹਿਯੋਗ, ਆਪਸੀ ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਇਕਜੁੱਟਤਾ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ।

ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਸਮੇਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣ ਦੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਵਧੇਰੇ ਸੁਖਾਲੀਆਂ ਬਣ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਸਾਂਝੇ ਚੁੱਲ੍ਹੇ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਬਦਲ ਗਈ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਂਗ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ, ਪਰ ਇਸ ਸਾਂਝੀ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਦਾ ਸਾਰ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਮੂਹਿਕ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਜਿਉਂਦਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਸਮਾਗਮਾਂ ਅਤੇ ਇਕੱਠਾਂ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਵੀ ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ ਅਤੇ ਏਕਤਾ ਦੀਆਂ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਂਝ ਚੁੱਲ੍ਹਾ ਦੇ ਸੰਕਲਪ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਸੰਪਰਦਾਇਕ ਰਸੋਈ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਦੀ ਅਮੀਰ ਵਿਰਾਸਤ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਾ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਅੱਜ ਦੀ ਤੇਜ ਰਫਤਾਰ ਜਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਤੇ ਰਿਵਾਜਾਂ ਦੇ ਅਰਥ ਅਤੇ ਮੁਹਾਂਦਰੇ ਬਦਲ ਗਏ ਹਨ | ਹੁਣ ਨਾਨਕਾ ਮੇਲ ਵਿਆਹ ਵਾਲੇ ਘਰ ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਨਹੀਂ ਦੂੱਕਦਾ ਤੇ ਪਰੁਹਣਿਆ  ਲਈ ਮੰਜੇ ਬਿਸਤਰੇ ਇੱਕਠੇ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਥਾ ਕਿਧਰੇ ਅਲੋਪ ਹੋ ਚੁਕੀ ਹੈ | ਸਾਂਝਾ ਚੁੱਲ੍ਹਾ ਜਾਂ ਇਕ ਆਮ ਥਾਂ ਤੇ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਤੰਦੂਰ ਦਾ ਹੋਣਾ ਬੀਤੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਬਣ ਗਏ ਹਨ | ਅੱਜ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਾਂਗ ਹਰ ਘਰ ਅੱਗੇ ਰੰਗ ਬਰੰਗੇ ਇਸਪਾਤ ਦੇ ਗਾਤੇ ਪਹਿਰਾ ਦੇ ਰਹੇ ਨਜ਼ਰ ਆਓਂਦੇ ਹਨ |  ਅਪਣਾਪਨ ਜੇ ਗੁਆਚਿਆ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਘਟਿਆ ਜ਼ਰੂਰ ਹੈ |