ਬੰਗਾਨਾ, 24 ਜੂਨ - ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹਿੰਮਤ ਉਮਰ ਨਹੀਂ ਦੇਖਦੀ। ਊਨਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਬੰਗਾਨਾ ਸਬ-ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਦੇ ਉਪਰਲੀ ਬਾਲ ਪਿੰਡ ਦੇ ਵਸਨੀਕ 74 ਸਾਲਾ ਰੋਸ਼ਨ ਲਾਲ ਇਸਦੀ ਇੱਕ ਜਿਉਂਦੀ ਜਾਗਦੀ ਉਦਾਹਰਣ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਖੇਤੀ ਦੇ ਰਵਾਇਤੀ ਤਰੀਕੇ ਨੂੰ ਬਦਲਿਆ, ਸਗੋਂ ਡਰੈਗਨ ਫਲ ਵਰਗੀਆਂ ਉੱਨਤ ਅਤੇ ਉੱਚ ਮੁੱਲ ਵਾਲੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਰਾਹੀਂ ਪੇਂਡੂ ਆਰਥਿਕਤਾ ਵਿੱਚ ਨਵੀਨਤਾ ਦਾ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਅਧਿਆਇ ਵੀ ਲਿਖਿਆ।

ਜਦੋਂ ਰੋਸ਼ਨ ਲਾਲ ਨੇ ਸਾਲ 2023 ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਡਰੈਗਨ ਫਲ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ, ਤਾਂ ਇਹ ਖੇਤਰ ਲਈ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਪ੍ਰਯੋਗ ਸੀ। ਪਰ ਅੱਜ, 25 ਕਨਾਲ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਲਗਾਏ ਗਏ ਤਾਈਵਾਨ ਪਿੰਕ ਕਿਸਮ ਦੇ 3300 ਪੌਦੇ ਫਲ ਦੇਣ ਲੱਗ ਪਏ ਹਨ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਰੰਗ ਲਿਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਹਰੇਕ ਫਲ ਫਾਰਮ ਤੋਂ ਹੀ 80 ਤੋਂ 100 ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਵੇਚਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਸਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 4 ਤੋਂ 4.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਆਮਦਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।

ਇੱਕ ਪੌਦਾ—25 ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਆਮਦਨ
ਡਰੈਗਨ ਫਲ ਔਸ਼ਧੀ ਗੁਣਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ, ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ, ਐਂਟੀਆਕਸੀਡੈਂਟ ਅਤੇ ਬੁਢਾਪਾ ਰੋਕੂ ਤੱਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਇੱਕ ਸੁਆਦੀ ਅਤੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਫਲ ਵੀ ਹੈ, ਜੋ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਉੱਚੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 'ਤੇ ਵਿਕਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਵਾਰ ਲਗਾਏ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪੌਦਾ 25 ਤੋਂ 30 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਫਲ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਇਸਨੂੰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਆਮਦਨ ਦਾ ਇੱਕ ਸਥਾਈ ਸਰੋਤ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਮਿਸ਼ਰਤ ਖੇਤੀ ਰਾਹੀਂ ਆਰਥਿਕ ਸੰਤੁਲਨ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ
ਰੋਸ਼ਨ ਲਾਲ ਨੇ ਸਿਰਫ਼ ਡਰੈਗਨ ਫਲ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਸਗੋਂ ਪਿਆਜ਼, ਲਸਣ ਅਤੇ ਪਿਆਜ਼ ਦੇ ਬੂਟਿਆਂ ਵਰਗੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਮਿਸ਼ਰਤ ਖੇਤੀ ਵੀ ਅਪਣਾਈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ, ਉਸਨੇ ਇਸ ਤੋਂ 20 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਦੀ ਆਮਦਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਸਨੂੰ ਡਰੈਗਨ ਫਲ ਦੀ ਅੰਸ਼ਕ ਵਿਕਰੀ ਤੋਂ 15 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਦਾ ਮੁਨਾਫਾ ਹੋਇਆ। ਇਹ ਬਹੁ-ਪੱਖੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਾਡਲ ਸਾਰਿਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸੁੰਦਰ ਸਬਕ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਕਿਸਾਨ ਸਮਰਪਣ, ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦੀ ਸਹੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਸਰਕਾਰੀ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਨੇ ਤਾਕਤ ਦਿੱਤੀ
ਰੋਸ਼ਨ ਲਾਲ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਜੰਗਲੀ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਫਸਲਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਹੁਣ ਬਾਗਬਾਨੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਸਿੰਚਾਈ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 80 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸਬਸਿਡੀ 'ਤੇ ਤੁਪਕਾ ਸਿੰਚਾਈ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਮਿਲੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਵਿਭਾਗੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤਕਨੀਕੀ ਜਾਣਕਾਰੀ, ਪੋਸ਼ਣ ਸਲਾਹ ਅਤੇ ਫਸਲ ਸੁਰੱਖਿਆ ਉਪਾਅ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।

ਉਪਰਲੀ ਬਾਲ ਖੇਤਰ ਇੱਕ ਮਾਡਲ ਬਾਗਬਾਨੀ ਕਲੱਸਟਰ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ
ਬਾਗਬਾਨੀ ਵਿਕਾਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਵੀਰੇਂਦਰ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਗਸਤ 2023 ਵਿੱਚ, ਉਪਰਲੀ ਬਾਲ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ 8 ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨਾਲ ਇੱਕ ਫਰੰਟ ਲਾਈਨ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਸਥਾਨ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 18.75 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਸੀਮਿੰਟ ਦੇ ਖੰਭੇ, ਪੌਦੇ ਲਗਾਉਣਾ, ਵਾੜ ਅਤੇ ਟੋਏ ਬਣਾਉਣ ਵਰਗੇ ਕੰਮ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਹੁਣ ਇਹ ਪਿੰਡ ਡ੍ਰੈਗਨ ਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਦੇ ਤਾਲਮੇਲ ਨਾਲ ਇੱਕ ਪ੍ਰੇਰਨਾਦਾਇਕ ਮਾਡਲ ਵਜੋਂ ਉੱਭਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟ੍ਰੇਟ ਨੇ ਕਿਹਾ - ਨਵੀਨਤਾ ਦੁਆਰਾ ਪੇਂਡੂ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ
ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟ੍ਰੇਟ ਊਨਾ ਜਤਿਨ ਲਾਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਡ੍ਰੈਗਨ ਫਲ ਵਰਗੀਆਂ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰੀ ਅਤੇ ਉੱਚ ਮੁੱਲ ਵਾਲੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਰਥਿਕ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰਤਾ ਨੂੰ ਸਾਕਾਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ ਹੈ। ਊਨਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਹਿਮਾਚਲ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾ ਸਕਣ।