ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 18 ਮਾਰਚ, 2025- ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਗਾਂਧੀਵਾਦੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਧਿਐਨ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅੰਬੇਡਕਰਾਈਟਸ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਆਈਸੀਐਸਐਸਆਰ ਦੁਆਰਾ ਸਪਾਂਸਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੈਮੀਨਾਰ "ਹਾਸ਼ੀਏ ਅਤੇ ਪ੍ਰਵਾਸ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਅਕ ਨਿਆਂ ਦੀ ਖੋਜ: ਗਾਂਧੀਵਾਦੀ ਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ"।
ਇਸ ਸੈਮੀਨਾਰ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਸਗੋਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ, ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ਾਸਤਰੀਆਂ ਅਤੇ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਗਾਂਧੀਵਾਦੀ ਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਕ ਢਾਂਚੇ ਵਜੋਂ ਵਰਤਦੇ ਹੋਏ ਹਾਸ਼ੀਏ 'ਤੇ ਧੱਕੇ ਗਏ ਕਮੇਟੀਆਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਵਾਸ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਅਕ ਨਿਆਂ ਦੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ।
ਇਸ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਕਈ ਪੂਰਨ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਸੈਸ਼ਨ, ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰੇ ਅਤੇ ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਸੈਸ਼ਨ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ, ਜੋ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਲਈ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਸਨ।
ਉਦਘਾਟਨੀ ਸੈਸ਼ਨ ਵਿੱਚ, ਮੁੱਖ ਬੁਲਾਰੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਰੌਂਕੀ ਰਾਮ ਨੇ "ਪੰਜਾਬ ਆਊਟ ਮਾਈਗ੍ਰੇਸ਼ਨ (ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ) ਦੇ ਵਰਤਾਰੇ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ: ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣਾਤਮਕ ਮੁਲਾਂਕਣ" 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੱਤਾ। ਮੁੱਖ ਮਹਿਮਾਨ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਕੇ.ਸੀ. ਅਗਨੀਹੋਤਰੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸੰਜੇ ਕੌਸ਼ਿਕ ਨੇ ਗਾਂਧੀਵਾਦੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਵਿੱਚ ਹਾਸ਼ੀਏ 'ਤੇ ਹਾਸ਼ੀਏ 'ਤੇ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਵਾਸ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰੇ ਲਈ ਮੰਚ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ।
ਪਲੈਨਰੀ ਸੈਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਤੋਂ ਪੈਨਲਿਸਟ ਡਾ. ਹਰਬਰਟ ਬੀ. ਰੋਸਾਨਾ, ਡਾ. ਅਮਾਂਡਾ ਕਾਰਲ-ਵਿਲਕੋਕਸੀਸਨ, ਯੂਨਾਨ ਤੋਂ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਜੋਰਜ ਕੈਫੇਸ, ਪ੍ਰੋ. ਮਨੋਜ ਕੁਮਾਰ ਟੀਓਟੀਆ, ਡਾ. ਇਤਿਕਾ, ਡਾ. ਰਾਜੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਚੰਦਰ, ਡਾ. ਨਵਨੀਤ ਸ਼ਰਮਾ, ਪ੍ਰੋ. ਆਰ. ਕੇ. ਗੁਪਤਾ, ਡਾ. ਜਗਦੀਸ਼ ਖੱਤਰੀ ਅਤੇ ਡਾ. ਚਰਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸੈਮੀਨਾਰ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਹਿਲੂਆਂ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ।
ਦੂਜੇ ਦਿਨ, ਸੈਮੀਨਾਰ ਨੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਅਤੇ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵਿਦਿਅਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਅਰਥਪੂਰਨ ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਇੱਕ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ।
ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ, ਨੇਪਾਲ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੇ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ।
ਸਮਾਪਤੀ ਸੈਸ਼ਨ ਵਿੱਚ, ਪੀਯੂ ਦੇ ਰਜਿਸਟਰਾਰ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਵਾਈ.ਪੀ. ਵਰਮਾ, ਐਫਡੀਓ ਸੀਏ (ਡਾ.) ਵਿਕਰਮ ਨਈਅਰ, ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਵਾਈਸ-ਚਾਂਸਲਰ ਬਾਬਾ ਮਸਤਨਾਥ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਰੋਹਤਕ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਆਰ.ਐਸ. ਯਾਦਵ ਨੇ ਮੌਜੂਦਾ ਅਸਮਾਨਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮਾਵੇਸ਼ੀ ਨੀਤੀਆਂ, ਭਾਈਚਾਰਕ ਫੈਸਲੇ, ਹੱਲ ਅਤੇ ਸਮੀਖਿਆ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕੇਂਦਰਾਂ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ 'ਤੇ ਚਾਨਣਾ ਪਾਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕੀਤਾ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਮੌਜੂਦਾ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਗਾਂਧੀ ਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਮੁੜ ਵਿਆਖਿਆ, ਪੁਨਰ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਵਿਸਤਾਰ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਆਪਣੇ ਆਪ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਦੂਜਿਆਂ ਦੇ ਜੀਵਨ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਣ ਲਈ ਚਰਿੱਤਰ ਨਿਰਮਾਣ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।