ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 25 ਸਤੰਬਰ, 2024- ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਜयंਤੀ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਉਰਦੂ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਲੈਕਚਰ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜਵਾਹਰਲਾਲ ਨਿਹਰੂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ (ਸੇਵਾਮੁਕਤ) ਚਮਨਲਾਲ ਅਤਿਤੀ ਵਕਤਾ ਸਨ। ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ 'ਤੇ ਲਿਖੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਪਸੰਦਦੀਦ ਉਰਦੂ ਸ਼ਾਇਰੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀਆਂ।
ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕ ਡਾ. ਅਲੀ ਅਬਾਸ ਨੇ ਅਤਿਤੀ ਵਕਤਾ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਚਮਨਲਾਲ ਨੇ ਲਗਭਗ 65 ਪੁਸਤਕਾਂ ਦਾ ਲੇਖਨ ਅਤੇ ਸੰਕਲਨ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ 25 ਕਿਤਾਬਾਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਡਾ. ਅਬਾਸ ਨੇ ਮਿਰਜ਼ਾ ਗਾਲਿਬ ਅਤੇ ਹੋਰ ਉਰਦੂ ਸ਼ਾਇਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦਾ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਜੋ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੀ ਡਾਇਰੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖੀਆਂ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਉਰਦੂ ਭਾਸ਼ਾ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਇਰੀ ਦੀ ਸਮਝ ਦਾ ਵੀ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਚਮਨਲਾਲ ਨੇ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਉਰਦੂ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ ਉਰਦੂ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪੱਤਰ ਅਤੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਭਾਰਤ ਦੇ ਐਸੇ ਵੀਰ ਰਹਨੁਮਾ ਸਨ ਜੋ ਕਦੇ ਵੀ ਜੁਲਮ ਤੋਂ ਡਰੇ ਨਹੀਂ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਦੇ ਗੁਲਾਮੀ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜੀਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਨ ਸਿਰਫ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ ਸਨ, ਸਗੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗੁਲਾਮੀ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਕਰਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇੱਥੇ ਦੇ ਪੂੰਜੀਪਤੀਆਂ ਤੋਂ ਵੀ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਮਝਿਆ, ਤਾਂ ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੀ ਬਾਗਡੋਰ ਭਾਰਤੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਰਹੇ।
ਪ੍ਰੋ. ਚਮਨਲਾਲ ਨੇ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਅਨੁਵਾਦਿਤ ਪੁਸਤਕਾਂ ਦੀ ਵੀ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ। ਭਾਸ਼ਣ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰੋਤਾ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਕਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਪੁੱਛੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੰਤੋਸ਼ਜਨਕ ਅਤੇ ਦਿਲਚਸਪ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ।
ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦਾ ਮੰਚ ਸੰਚਾਲਨ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਖੋਜਾਰਥੀ ਮੁਹੰਮਦ ਸੁਲਤਾਨ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦਾ ਸਮਾਪਨ ਫਾਰਸੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕ ਡਾ. ਜੁਲਫਿਕਾਰ ਅਲੀ ਦੁਆਰਾ ਅਤਿਥੀਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਭਾਗੀਦਾਰਾਂ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕਰਕੇ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।