ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 10 ਅਕਤੂਬਰ, 2024- ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਕੈਲੇਮ, ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (ਪੀ.ਯੂ.), ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਨੇ ਅੱਜ "ਕਲਾਸ ਵਿੱਚ ਨਿਗਰਾਨੀ: ਕੀ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਕਲਾਸਰੂਮ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ?" ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਲੈਕਚਰ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ। ਪੀਯੂ ਵਿਖੇ ਪ੍ਰੋ. ਸਚਿਦਾਨੰਦ ਮੋਹੰਤੀ, ਸ੍ਰੀ ਅਰਬਿੰਦੋ ਚੇਅਰ, ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਨੇ ਸੈਸ਼ਨ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਕੁਲਦੀਪ ਪੁਰੀ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵਿੱਚ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੱਤਾ। ਪ੍ਰੋ: ਕੁਲਦੀਪ ਪੁਰੀ ਨੇ ਸਪੀਕਰ ਨੂੰ ਗੁਲਦਸਤਾ ਭੇਂਟ ਕਰਕੇ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋ: ਸਤਵਿੰਦਰਪਾਲ ਨੇ ਬੁਲਾਰਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋ: ਪੁਰੀ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰਪੂਰਵਕ ਜਾਣ-ਪਛਾਣ ਰਾਹੀਂ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ।
ਪ੍ਰੋ: ਮੋਹੰਤੀ ਨੇ ਨਿਗਰਾਨੀ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕੀਤਾ, ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਇਸਦੇ ਲਾਭਾਂ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਪਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਸਿੱਖਣ ਅਤੇ ਸਮਾਜੀਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ 'ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਏ। ਉਸਨੇ ਗੁਰੂਕੁਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਬੋਰਡਿੰਗ ਸਕੂਲਾਂ 'ਤੇ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬਤ ਕੀਤਾ, ਜਿੱਥੇ ਮਾਪਿਆਂ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨੇ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕੀਤਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਸਨੇ ਨੋਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਅੱਜ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ ਦਬਾਅ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਅਕਸਰ ਘੱਟ ਤਨਖਾਹਾਂ ਅਤੇ ਘੱਟ ਸਮਾਜਿਕ ਰੁਤਬਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਹੋਰ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਨਿਗਰਾਨੀ, ਅਧਿਆਪਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦੀ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਇੱਛਾ ਦੁਆਰਾ ਸੰਚਾਲਿਤ, ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨੂੰ ਖੋਹ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਸਕੂਲ ਇਸ ਗੱਲ ਨਾਲ ਘੱਟ ਚਿੰਤਤ ਹਨ ਕਿ ਕੀ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਸੰਕਲਪਿਕ ਸਿੱਖਣ ਨਾਲੋਂ ਯਾਦ ਰੱਖਣ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਇਹ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਅਤੇ ਓਵਰ-ਨਿਗਰਾਨ ਵੱਲ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੀ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਪ੍ਰੋ: ਮੋਹੰਤੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਖੋਜ ਅਧਿਐਨ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਨਿਗਰਾਨੀ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੈ ਹਾਲਾਂਕਿ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਇਹ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਮਦਦਗਾਰ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਇਸ ਨੁਕਤੇ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ "ਕੋਈ ਵੀ ਮਰਦ ਜਾਂ ਔਰਤ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ ਨਹੀਂ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੇਗਾ", ਇਹ ਗੋਪਨੀਯਤਾ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਕਿ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਨਿਗਰਾਨੀ ਚੰਗੀ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਦਬਾਅ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸਮੈਸਟਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਵਿਗੜ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਪ੍ਰੋ: ਮੋਹੰਤੀ ਨੇ ਕਲਾਸਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਨਿਗਰਾਨੀ ਦੇ ਵਿਕਲਪ ਵਜੋਂ ਮਾਪਿਆਂ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਗੱਲਬਾਤ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕੀਤੀ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਸੈਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ, ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਬਾਰੇ ਗੰਭੀਰ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਪ੍ਰੋ: ਸਤਵਿੰਦਰਪਾਲ ਨੇ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ, ਅਤੇ ਪ੍ਰੋ: ਕੁਲਦੀਪ ਪੁਰੀ ਨੇ ਇਹ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਸਿੱਟਾ ਕੱਢਿਆ ਕਿ "ਨਿਗਰਾਨੀ" ਨੂੰ "ਨਿਰੀਖਣ ਅਤੇ ਨਿਗਰਾਨੀ" ਨਾਲ ਬਦਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਪੁਰਾਣਾ ਸ਼ਬਦ ਅਪਰਾਧ-ਸਬੰਧਤ ਸੰਦਰਭਾਂ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਢੁਕਵਾਂ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਅਤੇ ਮਾਪਿਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ 'ਤੇ ਵੀ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ।
ਇਸ ਸੈਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋ: ਲਤਿਕਾ ਸ਼ਰਮਾ, ਪ੍ਰੋ: ਨੰਦਿਤਾ ਸਿੰਘ, ਪ੍ਰੋ: ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ, ਪ੍ਰੋ: ਅੰਮ੍ਰਿਤਪਾਲ, ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਅਤੇ ਅੰਕੁਰ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ ਦਾ ਸਟਾਫ਼ ਹਾਜ਼ਰ ਸੀ।